สภาพและข้อมูลพื้นฐาน

 

1.ที่ตั้งของหมู่บ้านหรือชุมชนหรือตำบล

ที่ตั้งและขนาดพื้นที่

                  ที่ตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลทรายมูล ตั้งอยู่ที่บ้านทรายมูล(โนนสะอาด) หมู่ 15 ตำบลทรายมูล  อำเภอทรายมูล  จังหวัดยโสธร

                  ขนาดพื้นที่ทั้งหมด  45.19  ตารางกิโลเมตร  หรือ28,243.75 ไร่  ตั้งอยู่ทางทิศเหนือของอำเภอทรายมูล ตามทางหลวงแผ่นดิน หมายเลข 2169  ห่างจากอำเภอทรายมูลระยะทางประมาณ  3.5  ก.ม.  และห่างจากอำเภอเมือง    จังหวัดยโสธร   เป็นระยะทางประมาณ  21  ก.ม.

                   อาณาเขต

ทิศตะวันออก               จดตำบลไผ่                 อำเภอทรายมูล

ทิศเหนือ                   จดตำบลห้วยแก้ง           อำเภอกุดชุม

ทิศตะวันตก                จดตำบลดู่ลาด             อำเภอทรายมูล

ทิศใต้                       จดตำบลทุ่งแต้             อำเภอเมืองยโสธร

ภูมิประเทศ

                     องค์การบริหารส่วนตำบลทรายมูล มีสภาพพื้นที่ราบลุ่มสภาพดินเป็นดินล้วนปนทราย  และมีดินเค็มบางพื้นที่

ลักษณะของดิน

                       ลักษณะดินโดยทั่วไปเป็นดินร่วนปนทราย

ลักษณะของแหล่งน้ำ

                      มีแหล่งน้ำที่ใช้สำหรับ อุปโภค–บริโภค  เป็นแหล่งน้ำที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ และ อบต. ได้ดำเนินการปรับปรุงก่อสร้างขึ้นใหม่ เพื่อให้เพียงพอกับการอุปโภคและบริโภคของประชาชน  ดังนี้

 

ข้อมูลหนองน้ำในเขตองค์การบริหารส่วนตำบลทรายมูล

ลำดับ ชื่อหนองน้ำ บ้าน หมู่ที่ กว้าง(เมตร) ยาว(เมตร) ลึก

(เมตร)

 หมายเหตุ
1 หนองหัวลิง หนองสระพัง 3 63 81 3.00 4 ไร่ 2 งาน 10 ตรว.
2 หนองชุม หนองสระพัง 3 30 50 0.80 –
3 หนองแวง ทรายมูล 4 60 55 0.80 2 ไร่ 25 ตรว.
4 หนองกุง นาโป่ง 6 40 60 1.00 2 ไร่ 3 งาน 53 ตรว.
5 หนองแปน นาโป่ง 6 50 60 0.90 2 ไร่  2 ตรว.
6 หนองถ่ม นาโป่ง 6 35 45 1.00 1 ไร่ 2 งาน 53 ตรว.
7 หนองกวางโตน นาโป่ง 6 95 95 3.00 6 ไร่
8 หนองนางน้อย เหล่าเมย 7 40 40 1.00 3ไร่ 3 งาน 10 ตรว.
9 หนองกุงใหญ่ เหล่าเมย 7 80 60 1.00 5ไร่ 3งาน 93 ตรว.
10 หนองกุงน้อย เหล่าเมย 7 30 40 0.80 3ไร่ 1งาน 26 ตรว.
11 หนองลุมพุก เหล่าเมย 7 35 60 2.00 2ไร่ 2งาน 44 ตรว.
12 หนองโสกโคกค้อย เหล่าเมย 7 60 60 1.00 17 ไร่ 1งาน 51 ตรว.
13 หนองสิม เหล่าเมย 7 45 50 1.00 1 ไร่ 1 งาน 62 ตรว.
14 หนองทิดพิม เหล่าเมย 7 48 60 0.80 3 ไร่ 40 ตรว.
15 หนองขาม โคกยาว 8 100 105 3.00 6 ไร่ 1 งาน 80 ตรว.
16 หนองดอนปู่ตา โคกยาว 8 120 320 2.00  –
17 หนองน้ำดอนป่าช้า โคกยาว 9 80 80 1.00 4 ไร่
18 หนองแต้ โคกยาว 9 40 70 0.80 1 ไร่ 3 งาน
19 หนองแสง โคกยาว 9 60 60 1.00 2 ไร่ 98 ตรว.
20 หนองอีกุด หนองดู่ 10 80 80 0.85 4 ไร่ 1 งาน 74 ตรว.
21 หนองดู่ หนองดู่ 10 80 100 2.00  5ไร่ 3งาน 21 ตรว.
22 หนองโภช ดอนเขือง 11 40 40 1.00 1 ไร่ 1 งาน 13 ตรว.
23 หนองบง ดอนเขือง 11 40 40 1.00 1 ไร่ 2 งาน 61 ตรว.
24 หนองตาโด ดอนหวาย 12 40 80 1.00 2 ไร่ 85 ตรว.
25 หนองไผ่ใหญ่ ดอนหวาย 12 60 80 2.00 5ไร่ 3งาน 21 ตรว.
26 หนองไก่ขาว หนองไก่ขาว 13 60 60 1.50 3 ไร่
27 หนองคอม ทรายมูล 15 35 40 1.00 3ไร่ 2งาน 72ตรว.

(ข้อมูลจากกองช่าง  ณ เดือน ตุลาคม  พ.ศ.2559)

 

 ลักษณะของไม้และป่าไม้

                   ในเขต อบต.ทรายมูล ไม่มีป่าไม้ แต่มีต้นไม้ที่ชาวบ้านปลูกลักษณะของไม้เป็นไม้ยืนต้น ผลัดใบ

 

2.ประชากร

ข้อมูลเกี่ยวกับจำนวนประชากร

                   องค์การบริหารส่วนตำบลทรายมูล  มีจำนวนครัวเรือน  1,584 ครัวเรือน  มีจำนวนประชากรทั้งสิ้น 4,912 คน  แยกเป็น  ชาย  2,464  คน  หญิง  2,448  คน

หมู่ที่ ชื่อหมู่บ้าน จำนวนครัวเรือน ประชากร จำนวนประชากร(รวม)
ชาย หญิง
3 บ้านหนองสระพัง 180 168 172 339
6 บ้านนาโป่ง 267 471 451 906
7 บ้านเหล่าเมย 212 427 392 808
8 บ้านโคกยาว 293 410 437 843
9 บ้านโคกยาว 172 245 242 481
10 บ้านหนองดู่ 54 92 90 182
11 บ้านดอนเขือง 100 168 179 355
12 บ้านดอนหวาย 102 204 199 403
13 บ้านหนองไก่ขาว 121 216 237 451
15 บ้านทรายมูล (โนนสะอาด) 83 63 49 104
รวม 1,584 2,464 2,448 4,912

** หมายเหตุ  ข้อมูลรายงานสถิติประชากร ระดับตำบลของตำบลทรายมูล  ณ  เดือน ตุลาคม  พ.ศ. 2559

        

3.สภาพทางสังคม

สาธารณสุข

 – โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพระดับตำบล  บ้านโคกยาว
 – คลินิก (เอกชน)  บ้านโคกยาว 2 แห่ง , บ้านเหล่าเมย  1 แห่ง

การสังคมสงเคราะห์

1) ศูนย์บริการคนพิการ องค์การบริหารส่วนตำบลทรายมูล
2) ศูนย์พัฒนาครอบครัวในชุมชนตำบลทรายมูล

4. ระบบบริการพื้นฐาน

             การคมนาคมขนส่ง   องค์การบริหารส่วนตำบลทรายมูล  พื้นที่บางส่วนติดถนนเส้นทางหลวงหมายเลข 2169 ผ่านจากอำเภอเมือง จังหวัดยโสธร ถึง จังหวัดมุกดาหาร  องค์การบริหารส่วนตำบลทรายมูล  ตั้งอยู่ห่างจากอำเภอเมือง  จังหวัดยโสธร  21 กิโลเมตร  ถนนเชื่อมระหว่างหมู่บ้านยังเป็นถนนลูกรัง  จึงทำให้การเดินทางสัญจรไปมาของประชาชนไม่สะดวก แต่พื้นที่บางส่วนที่ติดถนนก็ทำให้ประชาชนสัญจรไปมาสะดวก รวดเร็ว ด้วยรถโดยสาร รถส่วนตัว

               การไฟฟ้า   ไฟฟ้าภายในชุมชนยังมีไม่ครบทุกครัวเรือน ยังไม่เพียงพอและยังไม่ทั่วถึง เนื่องจากปัจจุบันประชาชนได้ขยายบ้านเรือนออกไปอาศัยอยู่ตามที่ไร่ นา เป็นส่วนมาก เพื่อประกอบอาชีพรอง เช่น มีการขยายเขตไฟฟ้าเพื่อการเกษตร เพื่อประกอบอาชีพทำไร่ยางพารา เพื่อการเลี้ยงฟาร์มสุกร  เป็นต้น

               การประปา   ตำบลทรายมูล  มีระบบประปาภายในหมู่บ้าน  จำนวน  17 แห่ง  ดังนี้

1.บ้านหนองสระพัง                 หมู่ที่ 3             จำนวน  2  แห่ง

2. บ้านนาโป่ง                        หมู่ที่ 6             จำนวน  2  แห่ง

3. บ้านเหล่าเมย                     หมู่ที่ 7             จำนวน  1  แห่ง

4. บ้านโคกยาว                      หมู่ที่ 8           จำนวน  3  แห่ง

5. บ้านโคกยาว                      หมู่ที่  9          จำนวน  2  แห่ง

6. บ้านหนองดู่                       หมู่ที่ 10         จำนวน  1  แห่ง

7. บ้านดอนเขือง                    หมู่ที่ 11         จำนวน  1  แห่ง

8. บ้านดอนหวาย                   หมู่ที่ 12        จำนวน  2  แห่ง

9. บ้านหนองไก่ขาว                หมู่ที่ 13        จำนวน  2  แห่ง

10.บ้านทรายมูล(โนนสะอาด)    หมู่ที่ 15        จำนวน  1 แห่ง

5. ระบบเศรษฐกิจ

          การเกษตร 

               ประชาชนในตำบลทรายมูลประกอบอาชีพเกษตรกรรมเป็นส่วนใหญ่ โดยมีอาชีพหลัก คือ การทำนา  อาชีพรอง คือ ทำไร่ ทำสวนไม้ผลและไม้ยืนต้น และอื่นๆ

– ทำนา                             13,149          ไร่
– ทำไร่                                  958          ไร่
– ทำสวนไม้ผลและไม้ยืนต้น         31          ไร่
– อื่น ๆ                                     –            ไร่

                 การท่องเที่ยว    มีสถานที่ท่องเที่ยวที่สำคัญ  ได้แก่  พระธาตุฝุ่น   ตั้งอยู่หมู่ที่ 3  บ้านหนองสระพัง  ตำบลทรายมูล  อำเภอทรายมูล  จังหวัดยโสธร

การพาณิชย์และกลุ่มอาชีพ        

กลุ่มอำนวยการทุกประเภท                            จำนวน  1  กลุ่ม  แยกเป็น

– กลุ่มอาชีพ                                              จำนวน  2  กลุ่ม

1) กลุ่มสตรีจักสาน (มวยนึ่งข้าว) บ้านดอนเขือง หมู่    11

2) กลุ่มทอเสื่อกก บ้านนาโป่ง หมู่ 6

                   แรงงาน  ประชาชนในตำบลทรายมูล ส่วนใหญ่จะใช้แรงงานตามโรงงานอุตสาหกรรมและเป็นพนักงานประจำห้างร้าน บริษัท  ต่าง ๆ ทั้งในจังหวัดและต่างจังหวัด เช่นโรงงานที่อยู่ในเขตจังหวัดยโสธร และจังหวัดใกล้เคียง ห้างสรรพสินค้านานาภัณฑ์  บิ๊กซี  โลตัส  เซเว่นอิเลฟเว่น  แม็คโคร และอีกส่วนก็ไปใช้แรงงานในต่างจังหวัด เช่น พัทยา จังหวัดชลบุรี  จังหวัดระยอง ฯลฯ เป็นต้น

6. เศรษฐกิจพอเพียงท้องถิ่น (ด้านการเกษตรและแหล่งน้ำ)

                    ข้อมูลพื้นฐานของหมู่บ้านหรือชุมชน   ตำบลทรายมูล ประชาชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตร อาชีพทำนาเป็นหลัก อาชีพรอง ทำไร่ ทำสวน เลี้ยงสัตว์  และอาชีพอื่น ๆ  เช่น รับจ้าง ค้าขาย งานจักสานมวย กระติบข้าว และงานที่ผลิตจากไม้ไผ่ ซึ่งเป็นวัตถุดิบที่ประหยัดหาได้ง่ายในท้องถิ่น  เพื่อเพิ่มรายได้ให้กับครอบครัว  วิถีชีวิตความเป็นอยู่ของชาวบ้านตำบลทรายมูลมีความเป็นอยู่แบบเรียบง่าย โดยน้อมนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เป็นต้นแบบและเป็นศูนย์การเรียนรู้ในพื้นที่

                     ข้อมูลด้านการเกษตร   ตำบลทรายมูล  มีการปลูกผักเกือบทุกชนิด เพื่อการบริโภคภายในครัวเรือน ที่เหลือบริโภคคือจำหน่าย ทำให้มีรายได้เพิ่มขึ้น พออยู่พอกิน ลดรายจ่าย ส่งผลให้ประชาชนภายในชุมชนมีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น

                      ข้อมูลด้านแหล่งน้ำกิน น้ำใช้ (หรือน้ำเพื่อการอุปโภค บริโภค)

                      น้ำกิน  ส่วนใหญ่ประชาชนบริโภคน้ำถัง ที่บริษัทหรือโรงงานผลิตน้ำ  นำมาจำหน่าย ซึ่งมีให้เลือกมากมายหลายแบบ หลายยี่ห้อ เช่น น้ำถังขนาด 20 ลิตร ในราคาถังละ 12 บาท หรือน้ำแบบเป็นขวดขนาด 1.5 ลิตร หรือขนาดขวดเล็ก ๆ และอื่นๆ  เป็นต้น

                      น้ำใช้  ประชาชนในชุมชนส่วนใช้น้ำประปาหมู่บ้านในการอุปโภค-บริโภค หรือใช้ในครัวเรือน 

                     การนับถือศาสนา   ประชาชนส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ         

                      ประเพณีและงานประจำปี  ประชาชนในท้องถิ่นส่วนใหญ่จะยึดถือประเพณี  ฮีตสิบสอง

ภูมิปัญญาท้องถิ่น ภาษาถิ่น

1. ภูมิปัญญาท้องถิ่น  สาขาการจักสาน จักสานมวย กระติบข้าว ข้อง การจักสานตะกร้าพลาสติก และเครื่องใช้ต่างจากพลาสติก  และอื่น ๆ  (หมู่ 8, หมู่ 11)

2. ภูมิปัญหาท้องถิ่น  สาขาการทอเสื่อ กก ไหล (หมู่ 6,หมู่ 7)

3. ภูมิปัญญาท้องถิ่น สาขาอบ นวดสมุนไพรแผนโบราณ (หมู่ 3,หมู่ 8)

4. ภูมิปัญญาท้องถิ่น สาขาดนตรี คณะกลองยาว (หมู่ 8,หมู่

7. ทรัพยากรธรรมชาติ

              น้ำ   จะเป็นน้ำผิวดิน (ห้วย หนอง คลอง บึง)  แหล่งน้ำใต้ดิน (บ่อบาดาล) น้ำฝนตามฤดูกาล

              ป่าไม้   พื้นที่ป่าเบญจพรรณ (ป่าดงมะไฟ) ประมาณ 1% ของพื้นที่ อบต.ทรายมูล และมีพันธ์ไม้หลากหลายตามท้องถิ่น ป่าไม้อุดมสมบูรณ์

              คุณภาพของทรัพยากรธรรมชาติ   ทรัพยากรธรรมชาติมีความอุดมสมบูรณ์