พระธาตุฝุ่น

พระธาตุฝุ่น

พระธาตุฝุ่นเป็นโบราณสถานซึ่งเป็นสถานที่ท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์วัฒนธรรมประเพณีท่องถิ่น ตั้งอยู่ในวัด พระธาตุฝุ่น ตั้งอยู่ที่หมู่ 3 บ้านทรายมูล (คุ้มหัวดงธาตุฝุ่น) ตำบลทรายมูล  อำเภอทรายมูล จังหวัดยโสธร ซึ่งทุกวันเพ็ญเดือนหกของทุกปี องค์การบริหารส่วนตำบลทรายมูลจะดำเนินโครงการสรงน้ำพระธาตุฝุ่นเพื่อเป็นการส่งเสริมวัฒนธรรมท้องถิ่นของคนในชุมชนที่ทำสืบทอดกันมาจากรุ่นสู่รุ่น

ประวัติความเป็นมา

สำหรับประวัติความเป็นมายังไม่เป็นที่แน่ชัดแต่ ซึ่งทางองค์การบริหารส่วนตำบลทรายมูลจะขอนำประวัติโดยสังเขปมากล่าวถึงดังนี้

พระธาตุฝุ่น ตั้งอยู่กลางป่าห่างจากบ้านทรายมูลไปทางทิศตะวันตกประมาณ ๓ กิโลเมตร อยู่ในเขตอำเภอทรายมูล พระธาตุฝุ่นเป็นเจดีย์เก่าแก่  อยู่ในสภาพพังทลายไปมาก ชาวบ้านได้สร้างอาคาร มุงหลังคาคลุมเอาไว้  พร้อมทั้งได้สร้างพระพุทธรูปปูนปั้น ขนาดหน้าตักกว้าง ๑ เมตรเศษ ประดิษฐานไว้ทางด้านตะวันตก    ขององค์พระธาตุเพื่อเป็นที่สักการบูชา ต่อมาได้มีการสร้างพระเจดีย์องค์ใหม่ขึ้นแทนตั้งอยู่ห่างจากพระธาตุเก่าประมาณ ๙ เมตร ประวัติความเป็นมาที่เล่าสืบกันมาประมวลได้ว่า  เมื่อชาวบ้านทรายมูลอพยพมาจากเวียงจันทน์ ก่อนอพยพหัวหน้าผู้นำชาวบ้านได้ให้ทุกคนขุดเอาดินตรงที่ฝังสายรก (ภาษาอีสานเรียก สายแฮ) คือดินจากบ้านเกิดคนละ ๑ กำมือ เอาผ้าขาวห่อนำติดตัวมาด้วยทุกคน เพื่อให้แม่พระธรณีจากบ้านเกิดช่วยคุ้มครองดูแลตลอดเวลาการเดินทางเมื่อเดินทางมาถึงจุดที่เหมาะสม ที่จะตั้งชุมชน   แห่งใหม่ คือบริเวณทิศตะวันออกเฉียงใต้ของพระธาตุแห่งนี้ จึงให้ทุกคนเอาดินที่นำติดตัวมากองรวมกันแล้วสร้างเจดีย์ครอบไว้ เพื่อเป็นการรำลึกถึงแม่พระธรณีบ้านเกิดจัดให้มีการสักการะบูชาเป็นประจำทุกปี ดินที่ทุกคนนำมานั้นเรียกว่า “ดินฝุ่น” พระเจดีย์ที่สร้างขึ้น   จึงเรียกว่าพระธาตุดินฝุ่น ต่อมาชื่อได้กร่อนไปเป็นพระธาตุฝุ่น ส่วนคำว่าดินฝุ่นนั้นรวมกันเรียกว่า “ทรายมูล” คือเป็นดินทรายอันเป็นมรดกจากบ้านเดิม ตั้งชื่อว่า บ้านทรายมูล